زمانی وقتی صحبت از جنگ می‌شد، منظور همان خاکریز و جبهه‌های مرسوم بود. این روزها اما میدان نبرد به حوزه رسانه هم کشیده شده ، در این جنگ ترکش‌ها همان کلماتی است که بدون سند بیان می‌شود و بعد هم مسئولیت کشته‌های آن را کسی به عهده نمی‌گیرد. بیراه نیست اگر بگوییم نبرد غزه بعد از طوفان الاقصی به یک نبرد بزرگ رسانه‌ای کشیده شده است.
به گزارش روابط عمومی معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، زمانی وقتی صحبت از جنگ می‌شد، منظور همان خاکریز و جبهه های مرسوم بود. این روزها اما میدان نبرد به حوزه رسانه کشیده شده و ترکش ها همان کلماتی است که بدون سند بیان می‌شود و بعد هم مسئولیت کشته‌های آن را کسی به عهده نمی‌گیرد. بیراه نیست اگر بگوییم نبرد غزه بعد از طوفان الاقصی هم به یک نبرد بزرگ رسانه ای کشیده شده است.
نبردی که گاهی برای تحریک احساسات مخاطبان و انحراف واقعیت، با دروغ های عجیب همراه شد که همگی حاکی از عجز رژیم صهیونیستی است که تلاش می‌کند خود را قربانی نشان دهد.
البته در همین جنگ رسانه ای، دروغ ها هم سریع تر افشا می‌شود چون دیگر سر و کار مخاطب با یک رسانه نیست و حرف بدون سند، زود خودش را نشان می دهد. اگر توییت اخیر خبرنگار سی ان ان را نگاه کنیم، خواهیم دید که چقدر این نبرد به شکل یک جبهه جدی مبارزه درآمده است.
درست در شرایطی که ده‌ها خبرنگار در میدان نبرد در غزه کشته شده اند تا مسیر اطلاع رسانی به سمت و سوی اشتباه کشیده شود و حقیقت آنچه در این میدان روی می‌دهد برای جهان ناپیدا باشد، دروغ های بسیاری مطرح شده که هر کدام به مرور نادرست بودن خودشان را نشان دادند و به دست اندازی برای مسیر حقیقت تبدیل شدند. دروغ هایی مثل سر بریدن ۴۰نوزاد، تجاوز به برخی زنان و دختران و کشته شدن ۲۵۰نفر در یک کنسرت موسیقی که هیچ کدام مدرک و سند درستی نداشته و از اساس اشتباه بوده است.
به نظر می رسد در این میدان نبرد رسانه ای، دشمن مقاومت در تلاش است از هر شبهه ای برای منحرف کردن مسیر حقیقت استفاده کند. جام جم در گزارش پیش رو با برخی کارشناسان رسانه گفت‌وگو کرده تا مساله دروغ پراکنی رژیم صهیونیستی و رسانه های وابسته به آن را مورد بررسی قرار دهد.
دروغ هایی که در طول چند روز گذشته برخی رسانه‌ها درحمایت از رژیم صهیونیستی و برخی جنایت‌های این رژیم انجام دادند، مخاطب را به یاد شهادت دختری به نام نیره می‌اندازد. ماجرا اینجا بود که دختری به نام نیره در شهادت احساسی خود ادعا کرد که پس از حمله عراق به کویت، شاهد بوده که سربازان عراقی نوزادان را از انکوباتورهای بیمارستانی کویت بیرون می‌کشند، دستگاه‌های انکوباتور را برمی‌دارند و نوزادان را رها می‌کنند تا بمیرند.
اما کمی بعد مشخص شد او به جای این که شاهد باشد، بخشی از یک دروغ بزرگ است. نیره، دختر سفیر کویت بود و شهادت او تنها بخشی از کمپین روابط عمومی شهروندان برای کویت آزاد بوده که باید آن را پروپاگاندای جنایتی دانست. حالا دروغ هایی که از سوی برخی رسانه‌ها و در تلاش برای پوشاندن جنایت های رژیم صهیونیستی بیان شده، شبیه به ماجرای نیره است.
دروغ اول ، سر بریدن نوزادان
یکی از دروغ ها از سر بریدن ۴۰ نوزاد و متهم کردن حماس آغاز شد. دروغی که ابتدا یک خبرنگار آن را مطرح کرد تا سمت و سوی حقیقت و دروغ با هم جابه جا شود. برخی رسانه‌های غربی در این رابطه گزارش کرده بودند که نیروهای مقاومت عضو گردان‌های شهید عزالدین قسام در عملیات طوفان الاقصی اقدام به سر بریدن کودکان اسرائیلی کرده‌اند.
البته این ادعا به حدی دور از حقیقت بود که حتی وزارت دفاع اسرائیل هم حاضر به تایید آن نشد و در نهایت خبرنگار سی ان ان به دلیل دروغی که نوشته بود، عذرخواهی کرد.
این خبرنگار در توییت خود نوشت: باید بیشتر از قبل مراقب کلماتی که به کار می‌برم باشم. این صحبت‌های خبرنگار، با واکنش تندی از سوی بسیاری از فعالان حوزه رسانه همراه شد، چراکه دروغ پراکنی بدون سند آن هم در کوران یک جنگ، چیزی است که فهم حقیقت را بیشتر از قبل برای مخاطب با مشکل روبه رو می‌کند.
دروغ دوم ؛ تجاوز به زنان
دروغ دوم، مربوط به تجاوز به برخی زنان شهرک‌های صهیونیست نشین بود. این ادعا اولین بار توسط روزنامه لس آنجلس تایمز مطرح شد تا باردیگر مسیر خبررسانی به سمت وسوی انحرافی کشیده شود. جالب اینجاست که این روزنامه بعدها نوشت که سندی برای ادعایش نیست و به نوعی حرفش را پس گرفت، با وجود تلاش رژیم صهیونیستی برای انحراف مسیر اطلاع رسانی، حقیقت راه خودش را می رود.
در این میان خبری بیرون آمد که درست برخلاف دروغ تجاوز به زنان صهیونیست بود؛ چیزی که تلویزیون رژیم صهیونیستی هم نتوانست آن را کتمان کند. یک زن که نیروهای مقاومت وارد خانه‌اش شدند، به شبکه ۱۲ اسرائیل از جوانمردی نیروهای مقاومت توضیح داده و گفته بود: «به آنها گفتم من دو بچه دارم. به انگلیسی به من گفتند نگران نباش ما مسلمانیم و به شما آسیب نمی‌رسانیم.»
دروغ سوم ؛ کشته شدن مردم عادی در کنسرت!
دروغ سوم چیزی بود که با عنوان کشته شدن ۲۵۰ نفر در یک کنسرت موسیقی بیان شد. این دروغ هم مثل دو مورد قبل، هیچ سندی برای اثبات خود نداشت. تنها ویدئوی منتشر شده، عده ای را نشان می داد که در حال فرار بودند که حتی مشخص نبود علت آن چه بوده است.
اخلاق رسانه ای اولویت دارد
این روزها رسانه های وابسته به صهیونیسم با دروغ‌های رسانه‌ای سعی در فضاسازی به نفع رژیم صهیونیستی دارند و واقعیت طوفان الاقصی را قلب می‌کنند. این رسانه‌ها تلاش می‌کنند نبرد جبهه مقاومت علیه رژیم صهیونیستی را ظالمانه توصیف کنند و پشت این پرده دروغین، ظلم و کشتار خود را پنهان سازند.
برای تحلیل عملکرد رسانه‌های جهانی و واکنش‌های مناسب رسانه‌های حامی جبهه مقاومت، نظر غلامرضا آذری، استاد علوم ارتباطات را جویا شدیم. این استاد دانشگاه در این باره به جام جم می‌گوید: همه رسانه‌ها بی منظور وارد روایت جنگ‌های این چنینی نمی‌شوند.
رسانه های معاند سعی دارند با چنین دروغ‌هایی پنهان کاری کنند و چهره واقعی ظالم را نشان ندهند. باید این مظلومیت عیان شود.
با آشکار شدن چهره واقعی ظالم و مظلوم خیلی از واقعیت‌های رسانه‌ای روشن و دروغ ها برملا می‌شود. این کارشناس و پژوهشگر حوزه رسانه درباره نقش رسانه ملی و رسانه‌های جبهه مقاومت در چنین شرایطی توضیح می‌دهد: ما باید سعی کنیم بسیاری از این اخبار کذب را رو کنیم، ضمن آن به بسط معنویت اخلاق رسانه‌ای در جامعه فعلی نیز یاری می‌رسانیم.
با چنین عملکرد است که می‌توان نقش رسانه‌های این سو را مثبت و موثر ارزیابی کرد. برخی باور دارند در این شرایط که دشمن به دروغ های رسانه‌ای متوسل می‌شود، می‌توان از همین ترفند برای مقابله با او استفاده کرد. اما آنچه با ترویج این دروغ ها مغفول می‌ماند، اخلاق رسانه است.
آذری بیان می‌کند: اخلاق رسانه گستره وسیعی را در بر می‌گیرد و از طریق اخلاق حرفه‌ای و رسانه‌ای خیلی از نقشه‌های شوم برملا می‌شود.
وی در ادامه برای مقابله با این دروغ پراکنی ها تصریح می کند: نوع مقابله با در نظر گرفتن هررسانه فرق می‌کند. در رسانه های مجازی گاهی مقابله با یک تیتر خبری است یا اخبار دقیق و درستی که ما را از اخبار کذب دور می‌کند.
بنابراین تا حد امکان باید در جهت برملا کردن خبرهای دروغین و پوشالی حرکت کنیم و از نیت‌های پشت پرده بگوییم. ازسوی دیگر لازم است رسانه‌های ما کنشگر هم باشند و جریان سازی کنند. در واقع به واکنش نسبت به این خبرها بسنده نشود تا بتوانند تشخیص خبر کذب از خبرهای واقعی را برای مخاطبان آسان کنند.
در این زمینه مدیران رسانه ای باید در حال آموزش دائم باشند.
اخبار بدون سند؛ ابزار تحریف
امیدعلی مسعودی، رئیس دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره هم دراین زمینه در گفت‌وگو با جام جم در خصوص دروغ هایی که رسانه‌های معاند و وابسته به رژیم صهیونیستی درباره کشتار کودکان و زنان توسط حماس منتشر می کنند، می‌گوید: هر خبری که رسانه‌ای و منتشر می‌شود، باید طبق مستندات باشد. ما معمولا در هر کاری وقتی می‌خواهیم حرفی را باور کنیم، باید مشاهده کنیم و بر اساس مدرک و سند آن را بپذیریم.
از این رو رسانه‌هایی که مدعی هستند اتفاق ناگواری در جایی در حال وقوع است، طبعا باید مدارک و اسناد خودشان را رو کنند. چون مدعی هستند این رخ داده است.
مسعودی در بخش دیگری از صحبت‌هایش عنوان می‌کند: متاسفانه در فضای مجازی جعل عمیق هست؛ یعنی آدم‌هایی را می‌سازند در حالی که آنها واقعی نیستند و محیط‌هایی را می‌سازند که محیط واقعی نیست.
بنابراین با آنچه در دسترس هست می‌توان قضاوت کرد و فهمید آنها دروغی بیش نیستند و این ادعا ها غلط است.
وی همچنین با ذکر مثالی در این باره توضیح می‌دهد: به عنوان مثال درباره سر بریدن کودکان می گویند اما ما هنوز فیلمی در این رابطه ندیده‌ایم. حتی خبرنگاری که این خبر را در آنجا مطرح کرد، بعدا گفت خودش ندیده و به او گفته‌اند این اتفاق افتاده است. خب با این کار خودش را بی اعتبار می‌کند. اخبار دروغ دروهله اول به خودرسانه آسیب می‌رساند. البته ممکن است این دروغ ها برای مدتی ذهن مخاطبان و نیز افکار عمومی را مشوش کند، اما در مجموع آن چیزی که اتفاق می افتد، به همان رسانه لطمه وارد می‌کند.
روزنامه جام‌جم ۲۳ مهرماه ۱۴۰۲